ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ
(σχετικός χάρτης της περιοχής)

To Πετροκεφάλι

Tο χωριό μου είναι μια κοινότητα που ανήκει στην επαρχία Καινουργίου του Ν. Ηρακλείου. Είναι στη μέση της Μεσσαράς και σε υψόμετρο 60μ. Ο πληθυσμός του χωριού μας ήταν :
το 1951 είχε 693 κατοίκους
το 1961 είχε 670 κατοίκους
το 1971 είχε 537 κατοίκους
το 1981 είχε 626 κατοίκους
το 1991 είχε 700 κατοίκους
Υπάρχουν δυο εκδοχές για την ονομασία του χωριού: Κατά τη μια εκδοχή λένε ότι το πρώτο σπίτι χτίστηκε στην κορυφή ή την κεφαλή μιας μεγάλης πέτρας δηλαδή στης πέτρας το κεφάλι κι έτσι πήρε το όνομα Πετροκεφάλι. Κατά τη δεύτερη εκδοχή ο πρώτος άνθρωπος που ήρθε στην τοποθεσία λεγόταν Πέτρος. Αυτός ο Πέτρος έχτισε το μετόχι. Ήταν φιλόξενος άνθρωπος!!! Όλοι είχαν καλά Άποψη του Πετροκεφαλίου από ψηλά.λόγια να πουν γι΄ αυτόν κι όλοι έλεγαν "στου Πέτρου το κεφάλι". Έτσι σιγά-σιγά έμεινε η ονομασία "Πετροκεφάλι". Κατόπιν οι κάτοικοι απ΄ το Φλαμπανοχώρι ήρθαν στο Πετροκεφάλι γιατί έβλεπαν ότι η τοποθεσία ήταν καλή για τις γεωργικές τους καλλιέργειες. Το Φλαμπανοχώρι είχε 30 κατοίκους ενώ το Πετροκεφάλι 103. Στην τουρκική απογραφή δεν αναφέρεται το Φλαμπανοχώρι κι αυτό σημαίνει ότι όλοι οι κάτοικοι που ζούσαν στο Φλαμπανοχώρι πήγαν όλοι στο Πετροκεφάλι και το Φλαμπανοχώρι ερήμωσε. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία. Παλιότερα καλλιεργούσαν καπνό, βαμβάκι και καλαμπόκι. Στη δεκαετία 1950-60 είχε πολλά νερά και οι ρυζοκαλλιέργειες κυριαρχούσαν. Το Πετροκεφάλι, όπως και οι άλλες περιοχές της Κρήτης υπέστησαν πολλές καταστροφές από τους κατακτητές. Στο σημείο που είναι και σήμερα ακόμη ο παλαιός μικρός ναός της Παναγίας της Καλυβιανής, κάτω από σωρό πέτρες και ξύλα, βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της. Σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι του χωριού μας είναι γεωργοί. Έχουν πολλά ελαιόδεντρα ενώ παράλληλα ασχολούνται με τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες και τις καλλιέργειες των χωραφιών. Καλλιεργούν διάφορα είδη κηπευτικών και λαχανικών αγγούρια, ντομάτες, καρπούζια, πεπόνια κ.ά Σπέρνουν δημητριακά, σιτάρι, κριθάρι και όσπρια. Είναι ένα χωριό που ακμάζει πολιτιστικά. Έχει δικό του πολιτιστικό σύλλογο, πρόσφατα και γυμναστήριο όπου οι νέοι του χωριού μπορούν να ψυχαγωγηθούν και γυμναστούν. Είναι ένα από τα λίγα χωριά της περιοχής που δεν έχουν γνωρίσει την ερήμωση και την εγκατάλειψη. Σήμερα οι κάτοικοί του ανέρχονται στους 900.

 

O Άγιος Ελευθέριος

Στη θέση της σημερινής εκκλησίας υπήρχε ο παλαιός ναός του Αγίου Ελευθερίου. Πότε χτίστηκε η παλαιά εκκλησία δεν γνωρίζουμε. Κατά το θρύλο, η εκκλησία εκείνη, κτιζόταν όταν ήρθαν οι Τούρκοι στο χωριό 1645-1669. Τότε ο πρωτομάστορας παρακάλεσε το Θεό λέγοντας: "Θεέ μου, αν είμαι δίκαιος να πεθάνω και να θαφτώ εδώ μέσα για να μη δω Τούρκου πρόσωπο". Και πέθανε.Το άψυχο σώμα του θάφτηκε σύμφωνα με την επιθυμία του στο μέρος εκείνο. Δεν γνωρίζουμε αν ο θρύλος συμβαδίζει με την πραγματικότητα και αν αποπερατώθηκε η εκκλησία τότε. Μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους, ανέλαβε να την ανακαινίσει ή να την επανοικοδομήσει ο Ελευθέριος Σπυριδάκης. Μετά το θάνατό του, ενταφιάστηκε στην αυλή της εκκλησίας, σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του.

Καλλέργη Σοφία
Δ΄ ΤΑΞΗ

Κουτσάκης Μιχάλης
Δ΄ ΤΑΞΗ

 

Καλαμάκι

Χωριό της Κρήτης του νομού Ηρακλείου. Είναι χτισμένο στην νότια παραλία και πήρε το όνομα του από τα πολλά καλάμια που είχε. Αρχίζει να οργανώνεται σε συνοικισμό από το 1970 από τους κατοίκους της κοινότητος Καμηλαρίου στην οποία ανήκει. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 70 χμ. και από τις Μοίρες 6 χμ. Ο πληθυσμός του σήμερα έχει φτάσει στους 40 κατοίκους. Πρόκειται για ένα πανέμορφο παραθαλάσσιο μέρος. Για επτά μήνες το χρόνο είναι γεμάτο από ξένους και ντόπιους τουρίστες. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τον τουρισμό και τις αγροτικές εργασίες. Πολύ κοντά στο Καλαμάκι υπάρχουν οι αρχαιολογικοί χώροι τις Φαιστού, της Αγίας Τριάδας, της Γόρτυνας των Ματάλων και του Κομμού που ήταν το λιμάνι της Φαιστού την εποχή της βασιλείας του Ροδάμανθου. Το Καλαμάκι έχει αναγνωριστεί σαν χώρος προστασίας της θαλάσσιας χελώνας καρέτα-καρέτα η οποία εμφανίζεται τον Οκτώβριο για να αφήσει τα αυγά της στη ζεστή άμμο της παραλίας.

ΙΣΜΗΝΗ ΝΙΚΟΛΙΔΑΚΗ
Ε΄ ΤΑΞΗ

 

Ο Κουσές

Είναι ένα χωριό της επαρχίας Καινουργίου του Νομού Ηρακλείου με περίπου 180 μόνιμους κατοίκους οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία. Είναι χτισμένος σε υψόμετρο 130 μ. στους βόρειους πρόποδες των Αστερουσίων πάνω στο ύψωμα Πύργος. Έχει πανοραμική θέα προς την πεδιάδα της Μεσσαράς, στα Νοτιοδυτικά της οποίας βρίσκεται. Σε μικρή απόσταση από το χωριό βρίσκονται τα λιμάνια των Ματάλλων, της Αγίας Γαλήνης, του Κόκκινου Πύργου και των Καλών Λιμένων. Μερικά από τα γειτονικά του χωριά είναι το Πετροκεφάλι, ο Σίβας, η Πόμπια όπως και η αρχαιότητες της Φαιστού. Ο Κουσές έχει ιστορικό ενδιαφέρον, γιατί κατά την Τουρκοκρατία υπήρξε φέουδο της μεγάλης οικογένειας των γνωστών κρυπτοχριστιανών Κουρμούληδων. Υπάρχει παράδοση πως εδώ λειτούργησε το κρυφό Σχολείο. Ακόμα και σήμερα σώζονται οι δυο ξακουστοί πύργοι των Κουρμούληδων και η εκκλησία (κατακόμβη) της Αγίας Πελαγίας, όπου εκτελούνταν κρυφά τα θρησκευτικά καθήκοντα και μυστήρια της χριστιανικής πίστης. Επίσης στις 25 Ιουλίου, γιορτή της Κοιμήσεως της Αγίας Άννας γιορτάζει ο ομώνυμος ναός του χωριού και γίνεται πανηγύρι. Άλλοι ναοί του χωριού είναι του Αγίου Αντωνίου, του Αγίου Γεωργίου και των Αγίων Πάντων

Στασία Καλλεργάκη

Σοφία Καλή

 

ΚΑΜΗΛΑΡΙ

Το χωριό μας είναι ένα πάρα πολύ παλιό χωριό. Το όνομά του μάλλον το πήρε από τους καμηλιέρηδες. Οι άνθρωποι λένε ότι οι καμηλιέρηδες ήταν κάποιοι, άνθρωποι που κουβαλούσαν τα προϊόντα από την ενδοχώρα προς την παραλία ή από την παραλία προς την ενδοχώρα . Εκείνη την εποχή δεν είχαν ρολόγια κι έτσι οι καμηλιέρηδες δεν ήξεραν πότε θα έρθουν τα καράβια για να πάνε ή να παίρνουνε το εμπόρευμα και επίσης δεν μπορούσαν να μείνουν κοντά στην παραλία γιατί φοβόντουσαν πολύ τους Σαρακηνούς πειρατές . Έτσι αποφάσισαν να μείνουν πάνω στο λόφο όπου είναι τώρα το χωριό μας. Έμεναν εκεί επειδή μπορούσαν να βλέπουν από ψηλά αν ερχόντουσαν τα καράβια για να πηγαίνουν στην παραλία. Έτσι σε λίγο καιρό φτιάχτηκε το ένα σπίτι μετά άλλο ένα και μετά τα υπόλοιπα . Την εποχή της Τουρκοκρατίας στο Καμηλάρι έμεναν μόνο Έλληνες, Οι Τούρκοι κατοικούσαν στον Άγιο Ιωάννη και στο Τυμπάκι. Τα σπίτια τότε επικοινωνούσαν με πόρτες που ξεκινούσαν από την ανατολική μεριά και έφταναν στη δυτική. Υπήρχε επίσης ένας σκοπός στο Καμηλάρι στην περιοχή που ονομάζεται Όβγορα που όταν ερχόταν οι Τούρκοι από το Τυμπάκι φώναζε και οι κάτοικοι της δυτικής μεριάς περνούσαν τις πόρτες και έφταναν στην ανατολική μεριά όπου χανόντουσαν στα βουνά . Επίσης το χωριό μας είχε από παλιά δύο βρύσες που το νερό τους τρέχει ασταμάτητα. Αυτές οι βρύσες βρίσκονται η μια στα Μαρμαγιανά και η άλλη στην Ξωπηγή. Το χωριό μας ήταν από τα πρώτα χωριά που είχε δικό του υδραγωγείο. Σήμερα το χωριό μας έχει 300 ανθρώπους. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με τη γεωργία και τον τουρισμό. Τα προϊόντα που παράγονται είναι τα κηπευτικά και το ελαιόλαδο. Αξιοθέατα της περιοχής αποτελούν τα παλιά πέτρινα σπίτια, το καμπαναριό της εκκλησίας μας όπως επίσης και η μαγευτική θέα της θάλασσας του Καλαμακίου, του βουνού Ψηλορείτη και του κάμπου της Μεσσαράς. Κοντινοί αρχαιολογικοί χώροι είναι η Φαιστός και ο θολωτός τάφος του καμηλιέρη. Το Καμηλάρι απέχει περίπου 68χιλ. από το Ηράκλειο.

ΒΟΥΛΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

ΤΑΞΗ Ε΄